Covid-19 salgını nedeniyle sanayide üretim önemli ölçüde azalırken, elektrik tüketimi de üretim düşüşüne paralel olarak azaldı. Ancak elektrik faturalarında birim maliyet arttı. Sanayici çarkların dönmediği bu süreçte elektrikte artan yükün hafifletilmesini talep ediyor.
Türkiye ve Bursa’nın önde gelen otomotiv ve tekstil sektörü merkezi konumundaki Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi’nde, Covid-19 nedeniyle elektrik tüketimi Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 73 azaldı. Tekstilde yurt dışı siparişlerin azalması, otomotivde firmaların üretimine ara vermeleri sebebiyle fabrikalar ya kapandı ya da çok düşük kapasite ile çalıştı. Mart ayında 102 milyon kWh olan elektrik tüketimi Nisan ayında 27 milyon kWh seviyesine düştü.
.jpg)
ELEKTRİK TÜKETİMİ AZALIRKEN, FATURALAR NEDEN ARTIYOR?
DOSAB Yönetim Kurulu Başkanı Ersan Özsoy, elektrik enerjisi tüketimindeki düşeşe karşın faturalarda birim elektrik maliyetinin düşmediğini aksine arttığını söyledi. Özsoy, bunun sebepleri konusunda şunları söyledi: “Organize sanayi bölgeleri EPDK tarafından 1 Nisan 2018’de çıkarılan Son Kaynak Tedarik Tarifesine tabi edildiler. İkili anlaşmalar ya da sözleşmeli tedarik şirketinden temin edilen elektrik enerjisi bedeli Son Kaynak Tedarik Tarifesinde belirtilen formül ile hesaplanıyor. Formül esasında, PTF ve YEKDEM olarak belirtilen iki ana değişken unsura bağlı… PTF, enerji ihtiyacının saatlik durumuna göre EPİAŞ tarafından takip edilerek oluşturulan Piyasa Takas Fiyatı. YEKDEM de Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması. Son Kaynak Tedarik Tarifesinde, elektrik enerjisi maliyeti PTF ve YEKDEM’in toplamından oluşuyor. Bu döneme kadar oluşan birim maliyetin yüzde 80’ini PTF oluştururken, yüzde 20’si YEKDEM’e ait oluyordu. 2020 Nisan dönemi için EPDK tarafından alınan 16.04.2020 tarih ve 9311 nolu karar ile YEKDEM oranı enerji birim maliyetinin yüzde 20’den yüzde 53,82’lere çıkmasına neden oldu. Dolayısıyla son oluşan YEKDEM maliyeti, diğer ana kalem olan PTF maliyetinin üzerinde gerçekleşti. Ayrıca Enerji Bedelinin hesaplanmasında, PTF değerinin her saat için ayrı ayrı oluşması nedeniyle ilgili aya ait enerji bedeli bir sonraki ayın başı olmadan hesaplanamamaktadır. Bu durum, özellikle birim fiyatın ani yükseldiği bu ay gibi olağanüstü dönemlerde, OSB içindeki sanayicilerin ana maliyetini oluşturan elektrik enerjisi bedellerini beklediği oranlardan daha çok olmasını sağlamaktadır.
SİSTEM KULLANIM VE BAĞLANTI YÜKÜ ARTTI
Sanayi kuruluşlarının elektrik enerji maliyetlerinin temel bileşenlerinin biri de TEİAŞ tarafından düzenlenen iletim bedelidir. TEİAŞ ile Sistem Kullanım ve Sistem Bağlantı anlaşmaları esaslarına göre maksimum alış kapasitesi ve ilgili aya ait elektrik enerjisi tüketimlerinin ilgili birim fiyatları ile hesaplanması sonucu belirlenmektedir. Bölgemizden örnek verecek olursak; DOSAB olarak TEİAŞ ile olan anlaşmamızda 187,5 MW olarak belirlenerek imzalanan Sistem Kullanım ve Bağlantı Anlaşması gereği, belirlenen maksimum alış kapasitesi bir yıl içinde 3 defa yükseltilebilirken, düşürme imkânı 3 yılda bir defa ve yapılacak değişikliğin 2 ay sonra kabul edilmesi esasına göre değiştirilebilmektedir.
Salgın nedeniyle 2020 Nisan dönemi elektrik tüketimimiz bir önceki aya göre yaklaşık yüzde 72 düşerek 27.000.000 kWh olmuştur. Bu değer “maksimum alış kapasitesi” değerimizin çok altındadır. Bölgemizin elektrik yükünün tekrar 187.5 MW seviyesine ulaşıncaya kadar geçecek süre boyunca sanayicimizin yüksek miktarlarda bedeller ödeyeceği aşikardır.”
BEKLENTİLER…
DOSAB Başkanı Ersan Özsoy, elektrik enerjisindeki artan yüklerin hafiflemesi için beklentilerini ise şöyle anlattı: “Sanayiciler olarak talebimiz, ülkemizde salgının ivme kaybetmeye başladığı ve normalleşme adımlarının atıldığı şu günlerden ekonomik göstergelerinin de normalleşeceği döneme kadar İletim Sistemi Kullanım Bedelimizin, maksimum alış kapasitesinin üzerinden değil fiili çekiş değerimiz üzerinden hesaplanarak düzenlemesi… YEKDEM konusunda da üretim merkezleri OSB’lere özel yeni bir tarife oluşturulması veya YEKDEM bedelinin yayılarak azaltılmasını istiyoruz. Sanayicilerimiz, en azından tükettiği ay başlamadan elektrik fiyatını öngörebileceği bir mekanizmanın kurulmasını bekliyor. Sonuç olarak her şartta üretim yapmaya çalışan sanayimizin bu zor döneminde elektrik enerjisinde de yukarıda belirttiğimiz düzenlemelerle destek sağlanabilir.”
